Rezonansın Gücü

Yapı Malzemeleri dersine giren hocamız bize dersi belgesel ağırlıklı anlatırdı. Artık bunu kolaylık olsun diye mi yoksa dersi interaktif anlatabilmek için mi yapardı, bilemiyorum. Arka taraflara geçince bir güzel şekerleme yapılırdı. :-)) Sakın yanlış anlaşılmasın en sevdiğim program türüdür belgeseller. Hatta Discovery Channel'ın şifresini kırmak için neler çektim neler! Alanım olduğu için en çok sevdiğim belgesel türü de inşaat yapıları ile ilgili olanlardır. Ama hocamız kiremitin bile belgeselini izlettirmeye kalkınca insan ister istemez sıkılıyordu.

Yine bir ders ve biz yine bir belgesel izliyoruz. Belgeselde rezonanstan bahsediyor. Birinci sınıfta öğrenmiştim ama gerçekten neler yapabileceğini bilmiyordum.

Bu Konu Da Nerden Çıktı

Geçenlerde YouTube'ta gezinirken gördüğüm bir video üzerine bu konuyu yazmak istedim. Ama videoyu kuru kuru paylaşmak yerine hem rezonansın ne olduğunu açıklamak istedim hem de belgeselli bir dersin nasıl geçtiğini anlatmak istedim. Videoyu kesinlikle izleyin!

Rezonans Nedir?

Periyodik bir kuvvetin etkisi altında olan sistemler düzgün salınımlar yapmaya başlar. Eğer bu salınımın frekansı sistemin frekansı ile aynı değere ulaşırsa, sistem sonsuz bir salınıma girer ve bozuluncaya kadar salınım yapar.

Peki Bu Rezonans Kendini İnşaat Yapılarında Nasıl Gösterir?

Rezonansın en çok tehdit ettiği yapılar köprülerdir. Özellikle de asma köprüler. Köprüyü rezonansa sokacak dış kuvvetler; rüzgar, periyodik titreşimler, depremdir. Köprüden geçen araçların bu tür bir etki yapması neredeyse olanaksızdır. Köprüler baş belası olan rüzgar yükünü bertaraf etmek için çeşitli tasarımlarda yapılırlar. Bu tasarımlarda ana düşünce köprünün rüzgar ile minumum etkileşime girmesidir. Ama tek dert rüzgar değildir. Koca köprü uygun adımda yürüyen bir tabur askerin yarattığı titreşim ile de rezonansa girebilir. Yeterki frekansları tutsun.

Buna en güzel örnek Boğaziçi Köprüsü'dür. İlk açıldığında yaya trafiğine de açık olması planlanmıştı. Ama daha ilk günde bir çok insanın köprüye hücum etmesi ile farkında olunmadan düzenli titreşimler oluşmuş ve köprü rezonans tehlikesi ile karşı karşıya kalmıştır. Bu yüzden de yaya trafiğine kapatılmıştır.

Dünya da rezonansa girmiş ve yıkılmış en büyük köprülerden biri olan Tacoma köprüsü bu yüzden yıkılmıştır. Yazımı bu köprünün videosu ile sonlandırıyorum, videoyu kesinlikle izleyin. Böylece rezonansın ne kadar tehlikeli olduğunu göreceksiniz.

Tacoma Bridge @ Yahoo! Video